Je verliest je werk

Verlies je je werk na een periode van burn-out, dan moet je zeker enkele formaliteiten vervullen om aanspraak te kunnen maken op een vervangingsinkomen. De Belgische sociale zekerheid maakt een onderscheid tussen:

  • werknemers, en
  • zelfstandigen.

Werknemers

Jouw socialezekerheidsbijdragen worden rechtstreeks van je loon afgehouden. Ze geven je recht op onder meer:

  • werkloosheidsuitkeringen,
  • vergoedingen voor arbeidsongeschiktheid door een beroepsziekte of een arbeidsongeval, en
  • een pensioen.

Sociale documenten

Je werkgever is wettelijk verplicht verschillende documenten op te maken met gegevens over je tewerkstelling. Hij moet deze documenten bijhouden en bewaren. Je sociale documenten maken het mogelijk om na te gaan welke de omstandigheden van je tewerkstelling zijn, en of je werkgever zijn wettelijke verplichtingen naleeft.

Als werknemer moet je kunnen beschikken over een aantal gegevens over je tewerkstelling voor andere doeleinden. Je hebt ze nodig voor de bepaling van je fiscale verplichtingen, de erkenning van verworven vakantierechten, je recht op ziekte- en werkloosheidsuitkeringen enzovoort.

Werkloosheidsuitkering

Om recht te hebben op werkloosheidsuitkeringen moet je beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. Het bedrag van je uitkering wordt berekend op basis van verschillende parameters, waaronder je gezinstoestand. Werkloosheidsuitkeringen zijn degressief: ze dalen naarmate je langer werkloos bent.

Re-integratietraject

Het kan zijn dat je definitieve arbeidsongeschiktheid leidt tot een ‘beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht’. Dat is geen ontslag: je werkgever stelt dat je je contract gewoon niet meer kunt vervullen door je gezondheidstoestand. Voordat hij je contract beëindigt, moet eerst de procedure van het re-integratietraject bepaald in de welzijnswet volledig toegepast en afgelopen zijn.

De arbeidsovereenkomstenwet bepaalt immers dat de definitieve arbeidsongeschiktheid van de werknemer pas een einde kan maken aan de arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht nadat eerst de procedure van het re-integratietraject is beëindigd. Met andere woorden: je moet het volledige re-integratietraject doorlopen hebben voordat je werkgever je contract kan opzeggen op basis van medische overmacht.

Zelfstandigen

Als zelfstandige betaal je normaal elk kwartaal sociale bijdragen aan je socialeverzekeringsfonds. Zo blijf je verzekerd van gezinsbijslag, gezondheidszorg en een faillissementsuitkering. Wanneer je in moeilijkheden bent, kan je een vrijstelling van bijdragen vragen. Je moet dan aan de Commissie voor de vrijstelling van sociale bijdragen bewijzen dat je je in een precaire situatie bevindt.

Len, werkte als journalist toen hij een burn out kreeg, hij wil zijn ervaring delen om andere mensen te wijzen op de impact van een burn out:
Gewoon op een bepaald moment voelde ik
exact dezelfde dingen terugkomen
die ik voelde net voor ik uitviel
met mijn burn-out.
Toen heb ik me heel snel
gewoon gerealiseerd:
oké, de job die ik hier doe,
brengt mij gewoon niet wat ik wil.

Romuald is bediende, hij heeft een zware burn out en herstel achter de rug: 
Ik wilde van werk veranderen.
Ik heb toen een gesprek gehad
met mijn psychiater.
Hij zei niet dat ik moest blijven,
maar hij heeft wel op me ingepraat.
Ik was niet zo slecht in mijn werk
en ik deed het ook graag.
Hij zei dat dat niet het probleem was.
Het kwam gewoon door die moeilijke
periode waarin ik zat.
Sinds ik hier terug ben,
heb ik nooit aan ander werk gedacht.

Gerrit Van de Mosselaer is teamcoördinator bij de FOD Sociale Zekerheid. Vanuit zijn ervaringen binnen zijn team, geeft hij een concrete visie op de problematiek van stress en burn out op het werk:
Onze filosofie is altijd geweest
als organisatie:
Je houdt je medewerkers niet tegen
als ze andere uitdagingen zien
of willen nemen.
En dat is ook iets wat wij maximaal
proberen...
'Te promoten' is veel gezegd,
maar je kunt je medewerkers niet dwingen
om te blijven ergens
waar ze ongelukkig zijn
of in een functie
waarin ze ongelukkig zijn.
Maar vaak komt het toch
ook wel neer op...
Dat zie ik als loopbaanbegeleider.
...op een gedeelde verantwoordelijkheid.
Op een bepaald moment
moet je zelf je heft ook in handen
durven en kunnen nemen.

Len:
Dat vroeg wel veel...
...daadkracht en ook wat moed misschien
om dat te kunnen doen,
vooral omdat ik eigenlijk helemaal
nog geen andere job had,
niet wist wat ik dan wel wilde doen,
maar ik ben wel heel blij
dat ik dan gedaan heb,
omdat op het moment dat ik eigenlijk
had aangekondigd
dat ik mijn ontslag wilde nemen,
voelde ik onmiddellijk eigenlijk:
oké ja, het is een goeie beslissing.

Het is het beste wat ik eigenlijk
op dit moment kan doen.

Gerrit Van de Mosselaer:
Het is een ziektebeeld dat gepaard gaat
met heel veel zelfinzicht.
Men weet vaak beter wat men niet wil,
wat men wel wil,
is dan de nieuwe uitdaging.
En in die zin kan het zeker wel
iets positiefs ook zijn.
Zonder te romantiseren uiteraard, want
het is helemaal niet te romantiseren,
maar er komt toch wel
heel veel zelfinzicht bij kijken.

Lies is zelfstandig consulent, voor haar Burn out werkte ze voor de overheid:
Vanaf het moment dat ik zelf zag:
Ik wil goed verdienen,
maar ik wil vooral gelukkig zijn
en doen wat ik graag doe.
En ik denk dat ik daar echt wel
heel erg in veranderd ben,
het feit dat ik nu eigenlijk
mijn job opgezegd heb
voor een beetje een onzeker
leven als een zelfstandige.
Dat is niet omdat ik denk
dat ik hier het grote goud ga verdienen,
maar ik ben er wel zeker van
dat ik daardoor gelukkig kan zijn,
omdat ik kan doen wat ik wil,
want ik ben mijn eigen baas.
Dat zijn inzichten die ik,
in ieder geval, pas gekregen heb
toen ik hier in mijn zetel lag
te niksen, bij wijze van spreken,
en die ik nooit had gehad,
als ik gewoon was blijven functioneren.

Je bent niet alleen